Colorectaal carcinoom en -poliepen

Cumulatief lifetime-risico colorectaalcarcinoom (CRC): ~ 5%
In ongeveer 5% van alle gevallen is CRC erfelijk bepaald

Aanwijzingen voor een erfelijke aanleg:

• jonge leeftijd bij de diagnose
• meerdere familieleden met CRC of het voorkomen van bepaalde andere maligniteiten (zoals endometrium- en/of ovariumcarcinoom) in de familie.

Bij CRC vindt in principe weefselonderzoek* naar Lynch syndroom plaats. Deze uitslag is mede bepalend voor het verwijsbeleid.

Indicaties voor verwijzing naar de klinisch geneticus, als er WEL weefselonderzoek* is gedaan, zijn:

• Darmkanker onder de 40 jaar, ongeacht de uitslag van het weefselonderzoek*
• Darmkanker onder de 70 jaar en een afwijkende uitslag van het weefselonderzoek*

Indicaties voor verwijzing naar de klinisch geneticus, als er GEEN weefselonderzoek* is gedaan, zijn:

• Darmkanker <50 jaar
• Darmkanker <70 jaar en bij dezelfde patiënt (een voorgeschiedenis met) een 2e primaire darmtumor of andere met Lynch syndroom geassocieerd tumor** <70 jaar
• Darmkanker onder de 70 jaar en darmkanker of een met Lynch syndroom geassocieerde tumor** bij een 1e graads familielid <50 jaar
• Darmkanker onder de 70 jaar en tenminste 2 (1e of 2e graads) familieleden met darmkanker of een met Lynch syndroom geassocieerde tumor**, allen <70 jaar

_{*Pathologisch onderzoek: immuunhistochemie (IHC) en micosatelliet instabiliteit (MSI). Een afwijkende uitslag kan een aanwijzing zijn voor Lynch syndroom. Van een afwijkende uitslag is sprake als er MSI is aangetoond of als er bij IHC sprake is van afwezige kernkleuring voor MSH2, MSH6, MLH1 of PMS2. Afwezige kernkleuring voor MLH1 en PMS2 kan ook worden veroorzaakt door hypermethylerling van de MLH1 promotor. Dit moet zijn uitgesloten.}

_{**Met Lynch syndroom geassocieerde tumoren zijn: darmkanker, baarmoederkanker, kanker van de dunne darm, galwegen, maag, eierstokken, nierbekken, ureter, blaas of talgklier.}

Let op, er zijn situaties waarin er geen indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus is, maar waar er wel reden is voor extra controles voor directe familieleden. De indicaties voor controleadviezen vind u in de richtlijn erfelijke darmkanker.

Genetische oorzaken voor een verhoogd risico op CRC, onder andere:

• Lynch syndroom
• Familiaire Adenomateuze Polyposis
• MUTYH-geassocieerde polyposis
• PTEN hamartoom tumor syndroom (voorheen Cowden syndroom) (zeldzaam)
• Peutz-Jeghers syndroom (zeld
• zaam)
• Juveniele Polyposis syndroom (zeldzaam)
• Serrated Polyposis syndroom (zeldzaam)
• Constitutional Mismatch Repair Deficiency (zeldzaam)

Voor poliepen gelden de volgende verwijscriteria:

• Cumulatief ≥10 adenomen met of zonder CRC bij een patiënt <60 jaar
• Cumulatief ≥20 adenomen met of zonder CRC bij een patiënt <70 jaar
• Minder dan 10 adenomen bij jonge patiënten als dat aantal voor hun leeftijd opvallend hoog is
• Een advanced adenoom <40 jaar
• Cumulatief ≥20 geserreerde poliepen verspreid in het colon
• Cumulatief ≥5 geserreerde poliepen proximaal van sigmoid en waarvan tenminste twee > 1cm

Erfelijke tumorsyndromen met poliepen:

• Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP)
• MUTYH-geassocieerde polyposis.
• Juveniele Polyposis syndroom (zeldzaam)* 
• Peutz Jeghers syndroom (zeldzaam)*
• PTEN hamartoom tumor syndroom (voorheen Cowden syndroom) (zeldzaam)* 

_{*Vaak poliepen met specifieke weefselkenmerken.}

Bij patiënten met multipele adenomen of een enkel hooggradig dysplastisch adenoom <25 jaar of een met Lynch syndroom geassocieerde tumor*** <25 jaar, moet ook gedacht worden aan Constitutional Mismatch Repair Deficiency.